Đánh giá năng lực công nghệ ngày càng trở nên quan trọng trong bối cảnh AI tác động mạnh mẽ đến học tập và công việc. Trong Khung năng lực số 2025 do Bộ GD&ĐT ban hành, Miền 6 – Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) được xem là một trong những trụ cột mới, giúp học sinh không chỉ làm quen, mà còn biết sử dụng AI một cách hiệu quả, có trách nhiệm và có khả năng phân biệt thông tin do AI tạo ra
Khung năng lực số – Đáp ứng yêu cầu giáo dục thời đại số
Ngày 11/03/2025, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Thông tư 02/2025/TT-BGDĐT, chính thức áp dụng Khung năng lực số cho người học trong toàn bộ hệ thống giáo dục quốc dân. Khung này gồm:
- 6 miền năng lực số
- 24 năng lực thành phần
- 4 trình độ phát triển
- 8 bậc kỹ năng số
Mục tiêu là giúp học sinh từ tiểu học đến THPT hình thành tư duy công dân số, đủ khả năng học tập, làm việc và sáng tạo trong môi trường công nghệ cao. Trong số này, Miền 6 – Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) được xem là bước tiến mới, lần đầu tiên được đưa vào chuẩn kỹ năng chính thức của học sinh Việt Nam.
Xem thêm: Khung năng lực số là gì? Tại sao trẻ em Việt Nam cần được đánh giá từ sớm?
Miền 6 là gì? – Định nghĩa và phạm vi theo Thông tư 02/2025
Theo Điều 3 và Phụ lục của Thông tư 02/2025/TT-BGDĐT, Miền 6 – Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) là Tập trung vào việc hiểu, sử dụng và đánh giá các công cụ, hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI) một cách có đạo đức và trách nhiệm; gồm các kỹ năng như nhận biết cách AI hoạt động, áp dụng AI vào các nhiệm vụ thực tiễn, đánh giá tác động đạo đức và xã hội của AI và bảo đảm việc sử dụng AI một cách minh bạch, công bằng và có trách nhiệm. Bao gồm các năng lực:
- Hiểu biết về AI (trong đó có Gen AI): Hiểu được cách AI ảnh hưởng đến cuộc sống hằng ngày và vai trò của AI trong các lĩnh vực khác nhau. Nắm vững được nguyên tắc hoạt động của AI, khả năng và hạn chế của AI.
- Sử dụng AI có đạo đức và trách nhiệm: Sử dụng hiệu quả các hệ thống AI và hiểu rõ ứng dụng thực tế của chúng. Sử dụng được AI để tạo nội dung, khám phá kiến thức và giải quyết các vấn đề trong công việc, học tập và cuộc sống hàng ngày.
- Đánh giá các công cụ AI: Đánh giá và lọc được thông tin từ các nguồn được tạo ra hoặc xử lý bằng AI, để hiểu rõ hơn về tính đáng tin cậy và cách sử dụng thông tin đó. Đánh giá được AI trên các khía cạnh minh bạch, an toàn, đạo đức và tác động.
Miền 6 gắn với những kỹ năng nào trong thực tiễn?
Để giúp học sinh không chỉ biết “dùng AI” mà còn làm chủ công cụ một cách thông minh và có trách nhiệm, Miền 6 trong Khung năng lực số tập trung vào 4 nhóm kỹ năng thiết yếu:
-
Nhận biết cách AI hoạt động: Hiểu cơ chế, khả năng và giới hạn của các công cụ AI.
-
Áp dụng AI vào các nhiệm vụ thực tiễn: Sử dụng AI để hỗ trợ học tập, sáng tạo nội dung và giải quyết vấn đề.
-
Đánh giá tác động đạo đức và xã hội của AI: Nhận diện rủi ro, tác động và tính minh bạch trong thông tin do AI tạo ra.
-
Bảo đảm sử dụng AI minh bạch, công bằng và có trách nhiệm: Tuân thủ đạo đức số, bảo vệ dữ liệu cá nhân, không lạm dụng AI.
Miền 6 giúp học sinh không chỉ thành thạo công cụ AI mà còn phát triển tư duy phản biện, đạo đức và trách nhiệm – nền tảng để chủ động bước vào kỷ nguyên AI
Tại sao Miền 6 là nền tảng thiết yếu?
Trong kỷ nguyên số, AI không chỉ là công cụ hỗ trợ mà còn định hình cách con người học tập, làm việc và sáng tạo. Vì vậy, việc rèn luyện năng lực ứng dụng AI từ sớm mang lại cho học sinh nhiều lợi ích lâu dài:
- Chuẩn bị cho tương lai nghề nghiệp: Theo báo cáo của World Economic Forum 2023, 75% doanh nghiệp dự kiến tích hợp AI vào công việc trong vòng 5 năm tới.
- Phát triển tư duy sáng tạo và phản biện: AI khuyến khích học sinh thử nghiệm ý tưởng, đồng thời yêu cầu kiểm chứng thông tin.
- Giảm nguy cơ bị “AI dẫn dắt” sai hướng: Khi biết cách nhận diện nội dung AI tạo ra, trẻ tránh bị lừa bởi thông tin giả mạo hoặc thiên lệch.
Có thể thấy, Miền 6 không chỉ là một kỹ năng “thời thượng” mà là nền tảng thiết yếu giúp học sinh làm chủ công nghệ, bảo vệ chính mình và sẵn sàng cho những cơ hội nghề nghiệp trong tương lai.
Mô hình phát triển Miền 6: Nhà trường – Gia đình – Công nghệ đồng hành
Để học sinh tiếp cận AI một cách hiệu quả và an toàn, cần có sự phối hợp từ ba phía: nhà trường, gia đình và công nghệ.
- Nhà trường: Tích hợp các bài học về AI vào chương trình Tin học, tổ chức workshop “AI trong học tập” và khuyến khích học sinh làm dự án ứng dụng AI.
- Gia đình: Đồng hành cùng con trong việc sử dụng AI, đặt giới hạn thời gian, và cùng thảo luận về ưu – nhược điểm của công cụ.
- Công nghệ: Cung cấp nền tảng AI thân thiện với học sinh, có chế độ kiểm soát nội dung, đồng thời hướng dẫn kỹ năng bảo mật thông tin cá nhân.
Sự kết hợp này tạo nên một môi trường học tập toàn diện, giúp học sinh không chỉ biết dùng AI, mà còn phát triển tư duy phản biện, trách nhiệm số và khả năng sáng tạo trong kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo.
Kết luận – Đầu tư vào Miền 6 là đầu tư vào năng lực sống số của học sinh
Miền 6 Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) không chỉ là một phần của Khung năng lực số 2025, mà còn là chìa khóa để học sinh Việt Nam bước vào kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo một cách chủ động, sáng tạo và an toàn. Việc trang bị kỹ năng AI cho trẻ từ sớm chính là khoản đầu tư dài hạn, giúp các em sẵn sàng học tập, làm việc và dẫn dắt công nghệ trong tương lai.
Xem thêm: Hướng dẫn đăng ký bài đánh giá năng lực số: Chìa khóa để cá nhân hóa hành trình học công nghệ
Nếu ba mẹ quan tâm đến việc cho đánh giá năng lực công nghệ chính thống từ sớm có thể liên hệ qua những phương thức sau:
Teky Edtech – Đào tạo lập trình Online cho trẻ em
Facebook Messenger: m.me/1252378011541630
Zalo OA: https:/zalo.me/hocvienteky
Hotline: 1900 3168
Email: truyenthong@teky.edu.vn
Website: https://edtech.teky.edu.vn/danh-gia-nang-luc-cong-nghe
