Trong kỷ nguyên số, học sinh Việt Nam đối mặt với lượng thông tin khổng lồ, công nghệ thay đổi nhanh và nhiều vấn đề phát sinh trong học tập lẫn đời sống số. Để vượt qua những thách thức này, Miền 5 – Giải quyết vấn đề theo Thông tư 02/2025/TT-BGDĐT trở thành trụ cột quan trọng trong đánh giá năng lực công nghệ, giúp các em rèn tư duy phản biện, sáng tạo và nhạy bén khi xử lý tình huống. Đây chính là nền tảng để học sinh chủ động, tự tin và phát triển bền vững trong môi trường số.
Khung năng lực số mới và vai trò chiến lược của Miền giải quyết vấn đề
Khung năng lực số do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành gồm 6 miền năng lực (Khai thác dữ liệu và thông tin, giao tiếp và hợp tác trong môi trường số, sáng tạo nội dung số, an toàn,giải quyết vấn đề, ứng dụng trí tuệ nhân tạo) , 24 năng lực thành phần, 4 trình độ và 8 bậc kỹ năng số.
Trong đó, Miền 5 – Giải quyết vấn đề giữ vai trò chiến lược vì gắn trực tiếp với khả năng:
- Nhận diện và phân tích vấn đề trong môi trường số.
- Lựa chọn giải pháp thông minh, sáng tạo và có trách nhiệm.
- Ứng dụng công nghệ để cải tiến và khắc phục thách thức.
Miền 5 không chỉ giúp học sinh tự tin trong học tập, mà còn chuẩn bị các em sẵn sàng cho môi trường làm việc, dự án sáng tạo và hội nhập quốc tế.
Xem thêm: Khung năng lực số là gì? Tại sao trẻ em Việt Nam cần được đánh giá từ sớm?
Miền 5 – Giải quyết vấn đề là gì? – Định nghĩa và phạm vi theo Thông tư 02/2025
Theo Điều 3 và Phụ lục Thông tư 02/2025/TT‑BGDĐT, Miền 5 – Giải quyết vấn đề là miền tập trung vào khả năng tư duy phản biện và sáng tạo để xác định, phân tích và giải quyết các vấn đề trong môi trường số, bao gồm các năng lực:
- Giải quyết các vấn đề kỹ thuật
- Xác định nhu cầu và giải pháp công nghệ
- Sử dụng sáng tạo công nghệ số
- Xác định các vấn đề cần cải thiện về năng lực số
Phạm vi áp dụng trải dài từ các môn học cơ bản đến dự án liên môn, giúp học sinh tích hợp kiến thức và kỹ năng số để xử lý vấn đề một cách toàn diện và hiệu quả.
Kỹ năng thực tế giúp học sinh giải quyết vấn đề số hiệu quả
Miền 5 giúp học sinh tự tin xử lý thách thức trong môi trường số, biết áp dụng công nghệ một cách linh hoạt và hiệu quả. Các kỹ năng trọng tâm bao gồm:
Khắc phục sự cố kỹ thuật
Học sinh biết cách sử dụng công cụ, thiết bị, phần mềm và nền tảng số để xử lý sự cố, từ đó chủ động và tự tin hơn trong học tập và sáng tạo nội dung số.
Học hỏi công nghệ mới
Học sinh rèn khả năng tiếp thu, cập nhật và áp dụng các công nghệ, phần mềm, ứng dụng mới phù hợp với nhu cầu học tập và dự án thực tế.
Điều chỉnh nhu cầu số để đạt mục tiêu
Học sinh biết tối ưu hóa việc sử dụng dữ liệu, công cụ và ứng dụng số để hoàn thành mục tiêu học tập hoặc dự án, tránh lãng phí thời gian và công sức.
Sử dụng công nghệ để đổi mới và giải quyết thách thức thực tiễn
Học sinh vận dụng công nghệ để tạo ra giải pháp sáng tạo, cải tiến cách thức học tập hoặc xử lý vấn đề thực tế, đồng thời phát triển khả năng tư duy đổi mới và linh hoạt.
Tại sao Miền 5 trở thành nền tảng không thể thiếu?
Theo Báo cáo Digital Education Outlook 2023 của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), khoảng 47% học sinh ở các nước OECD chưa tự đánh giá được cách tiếp cận và giải quyết vấn đề trong môi trường số. Trong khi đó, các học sinh có năng lực số cao thể hiện khả năng giải quyết vấn đề tốt hơn, đặc biệt trong các khía cạnh nhận thức, hợp tác và tự quản lý.
Sự khác biệt này cho thấy năng lực giải quyết vấn đề số là yếu tố quan trọng. Nếu không được nhận thức đầy đủ, học sinh có thể gặp khó khăn khi đối mặt với các tình huống phức tạp trong học tập và đời sống số, hoặc bỏ lỡ cơ hội phát triển kỹ năng quan trọng để hội nhập trong tương lai.
Bên cạnh đó, kỹ năng này là nền tảng để học sinh học tập suốt đời, bởi hầu hết các dự án học tập, nghiên cứu và công việc trong môi trường số đều đòi hỏi khả năng nhận diện, đánh giá và giải quyết vấn đề một cách chủ động.
Phát triển Miền 5: Sự kết hợp giữa nhà trường, gia đình và công nghệ
Để kỹ năng giải quyết vấn đề trở thành “vốn liếng” của học sinh, sự đồng hành của nhà trường, gia đình và công nghệ là yếu tố then chốt.
- Nhà trường: Tích hợp kỹ năng giải quyết vấn đề vào dự án, bài tập thực hành, câu lạc bộ STEM và hoạt động ngoại khóa.
- Gia đình: Đồng hành cùng con, khuyến khích thử nghiệm, hướng dẫn cách xử lý sự cố số và tư duy phản biện.
- Công nghệ: Cung cấp công cụ hỗ trợ như AI (ChatGPT, Grammarly), phần mềm học tập, trình mô phỏng và nền tảng trực tuyến để học sinh luyện tập kỹ năng giải quyết vấn đề hiệu quả.
Khi ba yếu tố này gắn kết chặt chẽ, Miền 5 sẽ trở thành nền tảng vững chắc, giúp học sinh vừa sáng tạo, vừa tự tin bước vào thế giới số đầy cơ hội và thách thức.
Đầu tư cho Miền 5 – Bước đi chiến lược cho thế hệ chủ động và sáng tạo
Miền 5 không chỉ là kỹ năng số mà còn là nền tảng kỹ năng sống, giúp học sinh chủ động, tự tin và sẵn sàng trước các vấn đề thực tiễn. Để khai thác tối đa tiềm năng này, phụ huynh, giáo viên và nhà trường cần đồng hành thông qua:
- Tạo cơ hội trải nghiệm thực tế qua các dự án số liên môn.
- Cung cấp công cụ, nền tảng và hướng dẫn sử dụng an toàn.
- Kết nối với cộng đồng học sinh, chuyên gia và các nền tảng Edtech như Teky Edtech, với bài đánh giá chuẩn Khung năng lực số của Bộ GD&ĐT để đo lường chính xác năng lực giải quyết vấn đề.
Miền 5 – Giải quyết vấn đề chính là hành trang giúp thế hệ trẻ rèn luyện tư duy phản biện, sáng tạo và kỹ năng xử lý tình huống trong môi trường số. Hành động ngay hôm nay để các em tự tin học tập, tạo giá trị và hội nhập toàn cầu.
Xem thêm: Hướng dẫn đăng ký bài đánh giá năng lực số: Chìa khóa để cá nhân hóa hành trình học công nghệ
Nếu ba mẹ quan tâm đến việc cho đánh giá năng lực công nghệ chính thống từ sớm có thể liên hệ qua những phương thức sau:
Teky Edtech – Đào tạo lập trình Online cho trẻ em
Facebook Messenger: m.me/1252378011541630
Zalo OA: https:/zalo.me/hocvienteky
Hotline: 1900 3168
Email: truyenthong@teky.edu.vn
Website: https://edtech.teky.edu.vn/danh-gia-nang-luc-cong-nghe
